"Ersatz"Almanca kökenli bu sözcük “yapay”, “aslının yerine geçen” diye çevrilebilir. Gençler teklifsizce “çakma” diyorlar taklit bir şey ile karşılaştıklarında. Günümüzde her şey taklit ediliyor, pek çok ürünün yapayı üretiliyor ve ne yazık ki tamamen “duygusal” nedenlerden dolayı taklit olan aslının yerine geçebiliyor.
İş besinlere gelince…
Çiz burgerin çedarı, spagettinin parmesanı, pizzanın mozarellası gerçekten peynir mi yoksa “ersatz” mı? Kişi başına yıllık peynir tüketimi 24 Kg olan Fransa’da araştırmacılar yağ, un, maya, tuz, nişasta ve tatlandırıcı karışımı bir laboratuvar ürünü ile karşılaştıklarında ne yapacaklarını şaşırmış olmalılar. İlk tepkilerden sonra tüketicileri bir peynir değil ama “peynir benzeri” satın aldıklarına dair uyaran bir notun paketlerde yer alması gerektiğini belirtip bu uygulamanın resmiyet kazanabilmesi için gereken yerlere başvurmuşlar.
Sudan ucuz!
Aslında peynir ile ilgili ilk “yerine koyma” işlemi 2007’de, %15’i süt ürünü olan, palmiye yağı ve tatlandırıcılar içeren bir madde ile başlamış. Bunu 2009 yılında üretilen ve “Lygomme Tach Optimum” adlı ürün izlemiş. Piyasaya verildiğinden itibaren de hem üreticisine hem de kullanıcısına çok kazandırmış; Çünkü galactomanane (E410, 412, 417) ve carraghénane (E407) adlı yapıştırıcı ve jel kıvamına getirici iki nişasta türünü ve bazı tatlandırıcıları içeren bu madde daha önce piyasaya verilen yapay peynirden %60 ve doğal peynirden %200 daha ucuz. Üretici firmanın, bu ürünün doymuş yağ ve laktoz içermediğini övünerek belirtmesi ise ancak “trajikomik” tanımlamasını hak edebilir!
Satış miktarlarını izlemek zor!
Yapay peynirlerin hangi ülkede, ne miktarda üretildiği ve ne kadarının piyasaya verildiği muamma! Ancak, bir Alman televizyon kanalı, ülkede gerçek peynirin 1/10’u kadar (yılda yaklaşık 100000 ton) yapay peynir üretildiğini açıklayarak işin boyutları hakkında bir fikir vermiş oldu. Bunun önemli bir bölümünün de Orta Doğu’ya ihraç edildiği öne sürülüyor.
